Zijn feestdagen altijd vrije dagen?

Nationale feestdagen, zijn dit vrije dagen voor mijn medewerkers?
De regels hierover zijn voor ondernemers echter niet altijd even duidelijk. Ik krijg hier veel vragen over.

Uw personeel kan een verzoek indienen om een betreffende feestdag vrij te mogen zijn, bijvoorbeeld omdat de kinderen niet naar school hoeven of zodat ze er een lang weekend tussenuit kunnen. Hoe bepaalt u of u verplicht bent uw werknemers vrij te geven of niet?

Wat is een feestdag?
Bij feestdagen kunt u onderscheid maken tussen religieuze – en nationale feestdagen. 
Nationale feestdagen:

  • Koningsdag (donderdag 27 april)
  • Bevrijdingsdag (vrijdag 5 mei)

Religieuze, erkende feestdagen:

  • Nieuwjaarsdag: zondag 1 januari 2017
  • Goede vrijdag: vrijdag 14 april 2017
  • Pasen (eerste en tweede paasdag): zondag 16 en maandag 17 april 2017
  • Koningsdag: donderdag 27 april 2017
  • Bevrijdingsdag: vrijdag 5 mei 2017
  • Hemelvaartsdag: donderdag 25 mei 2017
  • Pinksteren (eerste en tweede pinksterdag): zondag 4 en maandag 5 juni 2017
  • Kerst (eerste en tweede kerstdag): maandag 25 en dinsdag 26 december 2017

De discussie gaat vaak over Bevrijdingsdag (5 mei), Koningsdag (27 april) en Goede Vrijdag (14 april). Veel mensen zijn vrij, er zijn allerlei festiviteiten. Maar hierdoor ontstaat niet automatisch het recht op een doorbetaalde vrije dag!

Moet ik mijn personeel vrijgeven?
Voor de veel bedrijven geldt Koningsdag als een vrije dag, waarbij de medewerkers worden doorbetaald. Hierdoor krijgen werknemers vaak het idee dat dit een recht is. Maar dat is niet zo. Alleen als u dit in uw bedrijf, cao of arbeidsvoorwaarde reglement heeft vastgelegd is Koningsdag een feestdag.

Voor Bevrijdingsdag ligt dat niet anders. De overheid heeft 5 mei weliswaar aangewezen als nationale feestdag, maar heeft het daarbij aan de werkgever overgelaten of een werknemer betaald vrijaf heeft op die dag. Om erachter te komen of uw werknemers recht hebben op een vrije dag op 5 mei, is het aan te raden om de cao te raadplegen. Soms geldt dit alleen in een lustrumjaar (2010-2015-2020). Valt u niet in een cao dan moet u dat zelf afspreken in uw bedrijfsreglement.

Voor Goede Vrijdag geldt hetzelfde; als deze dag volgens cao of reglement geen vrije dag is dan moet u dit zelf afspreken.

Geen cao en geen afspraken?
Zowel Koningsdag als Bevrijdingsdag zijn uitgeroepen tot een nationale feestdag.  Maar dat betekent niet, dat deze dagen automatisch doorbetaalde vrije dagen zijn. De wetgever heeft bepaald dat werkgevers en werknemers hierover zelf een regeling moeten treffen. 
Heeft u geen regeling getroffen én staat het niet in uw cao dan zijn deze dagen geen doorbetaalde vrije dagen. Natuurlijk kunnen uw medewerkers een vakantiedag aanvragen en is het aan uw te bepalen of uw bedrijf open is. Op deze manier kost het u als ondernemer geen extra geld.
Mocht u deze wel gaan aanmerking als verplichte en doorbetaalde feestdagen houdt dan dus bij het open houden van de onderneming op feestdagen rekening met extra salariskosten. 
 
Advies
U doet er goed aan hier afspraken met uw werknemers over te maken om onduidelijkheden te voorkomen.  Ik adviseer u dit op te nemen in uw reglement arbeidsvoorwaarden of handboek P&O, en dit te communiceren met uw medewerkers, zodat u achteraf geen vragen of problemen krijgt. 
 
Hoe pakt u dit aan?

  1. U stelt (in overleg met uw medewerkers) vast hoe u omgaat met de nationale feestdagen. U benoemt Koningsdag, Bevrijdingsdag en Goede Vrijdag.
  2. Indien uw personeel geen recht op een vrije dag heeft, kunnen uw werknemers wel een vakantiedag opnemen. Ook als u de onderneming sluit kunt u deze dagen als verplichte vrije dagen benoemen.
  3. Indien zij wel recht hebben op een vrije dag, maar u kunt uw onderneming die dag niet sluiten, dan geeft u aan of er een extra vergoeding betaald wordt voor degene die wel werken.
  4. Leg deze afspraken schriftelijk vast.